Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü, Araş. Gör. Dr. Funda Özdemir Değirmenci araştırmacı olduğu Türkiye’nin ilk antik tohum DNA projesi olan “Paleogenetik ve Jeolojik Verilerle Marmara Gölü Havzası ve Gediz Ovasının Tarımsal ve Vejetasyon Geçmişinin Belirlenmesi” TÜBİTAK’tan A Artı puan alarak destek almaya hak kazandı. KAZI ALANLARINDAN ELDE EDİLEN 3500 YILLIK TOHUMLAR SAYESİNDE GENETİK DEĞİŞİMLER ORTAYA KONACAK Proje sayesinde Gediz İlçesine bağlı Gölmarmara yakınında Marmara Gölü havzasında bulunan Kaymakçı kazı alanından çıkarılan tarımsal bitki türlerine (buğday, arpa, nohut, acı burçak ve üzüm) ait kömürleşmiş tohumlar ve bu tohumların modern akrabaları arasından 3500 yıl boyunca gerçekleşen genetik değişimleri açığa çıkarılacak. Elde edilecek özgün genetik bilgilerle bu türlerin moleküler geçmişleri, kökenleri, ilk kültüre alınmaları ve yayılmaları ilgili çok önemli sorulara cevap verilmesi hedefleniyor. PROJEDE ANTİK TOHUMLARDAN İYİ KALİTEDE GENOMİK DNA ELDE EDİLDİ Çalışma esnasında Antik tohumlardan DNA ekstraksiyonu için beş farklı yöntem denendi ve tohumlardan büyük miktarda, iyi kalitede genomik DNA elde edildi. Eski tohumlardan 26S rDNA ve rbcL gen dizilerinin amplifikasyonu, nükleer DNA'nın iyi durumda korunduğunu böylelikle kömürleşmiş tohumlardan DNA ekstraksiyonunun başarısını kanıtlandı. Kaymakçı kazı alanından çıkarılan ve arkeobotanikçiler tarafından tanımlanamayan 3500 yıllık buğdayın (Triticum aestivum (ekmeklik)/durum (makarnalık)), genetik çalışmalar ile ekmeklik (T. aestivum) olduğu tespit edildi. Bununla beraber çalışma sayesinde Anadolu’da Neolitik dönemde tarımın açığa çıkışı ve yayılma sürecinin daha net anlaşılması sağlanması amaçlanıyor. Çalışma ile ilgili iki adet SCI dergi olan Genetic Resources and Crop Evolution yayında yapan Araş. Gör. Dr. Funda Özdemir Değirmenci alana katkı için çalışmalarını sürdürüyor. “Üniversitemiz öğretim elemanı, Araş. Gör. Dr. Funda Özdemir Değirmenci’nin TÜBİTAK tarafından desteklenen “Paleogenetik ve Jeolojik Verilerle Marmara Gölü Havzası ve Gediz Ovasının Tarımsal ve Vejetasyon Geçmişinin Belirlenmesi” başlıklı projesinde; Orta Doğu Teknik Üniversitesi Biyolojik Bilimler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zeki Kaya proje yürütücüsü, Kafkas Üniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Asya Uluğ, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Biyoloji Bölümü öğretim elamanı, Araş. Gör. Dr. Çiğdem Kansu, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Alper Gürbüz, Koç Üniversitesi Arkeoloji ve Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyeleri Doç. Dr. Christina Luke ve Prof. Dr. Christopher Roosevelt araştırmacı olarak yer alıyor. (HABER MERKEZİ)