Kırşehir Çiğdem Gazetesi ve Kırşehir Çiğdem Haber Portalı olarak Mucur’un Aydoğmuş Köyü’nde sarımsak üreticiliği yapan Veysel Deveci’ye sarımsağa dair her şeyi sorduk. Sarımsak üreticisi Veysel Deveci sarımsak yetiştirirken dikkat edilmesi gerekenleri, bu sene gerçekleşen zirai donun sarımsağı nasıl etkilediğini, sarımsak satışlarındaki değişimi ve sarımsak saklamanın püf noktalarını anlattı.
Kırşehir Çiğdem mikrofonuna konuşan sarımsak üreticisi Veysel Deveci, “İsmim Veysel, Mucur ilçemizin Aydoğmuş köyünden sarımsak üreticisiyiz hem de aynı zamanda burada vatandaşlarımıza kışlık sarımsak olarak satış yapıyoruz. Kendimizin ürünümüz.” dedi.
“Türkiye’nin her yerinde Aydoğmuş sarımsağı diye geçer”
Sarımsağın tarladan tezgahlara gelme sürecinin nasıl olduğunu sorduğumuz sarımsak üreticisi Deveci, “10’uncu ay gibi bunun ekimi başlar. Daha sonra biz bunu çıkartıncaya kadar sularız. Ta ki mart ayına kadar toprakta yatar. Karın altında yatar. Daha sonra Mart ayının başlangıcında Mart ayının 15'inden sonra sulamaya başlarız. Sulama işi biter. Hasada kadar düzenli bir şekilde sulamasını gerçekleştiririz. Hasadı ise bunun Mayıs ayının yaklaşık olarak 15'inde başlar haziranın sonuna kadar hasadı biter yani Mayıs ayının 15'i ile haziranın sonu arasında yaklaşık bir 1,5 ay gibi dönemde bunun hasadının bitmiş olması gerekiyor. Toprakta çok durdukça bu artık sarımsak ömrünü yitirir, dayanıksız hale gelir.
Sarımsaktaki boyun kısmı yağmurda çok durduğunda ve toprakta çok durduğunda boyunu kopar güçlü özelliğini kaybeder. Ama bu şu anda kışlık sarımsak, deve dişi dediğimiz sarımsak. Türkiye’nin her yerinde Aydoğmuş sarımsağı diye geçer.” ifadeleriyle anlattı.
“Anavatanı Aydoğmuş Köyü’dür”
Aydoğmuş Köyü sarımsağından bahseden sarımsak üreticisi Deveci, “Aydoğmuş köyünün özel kendi sarımsağı şu an Türkiye'nin her yerinde biz bunun üretimini yaparak satışını yaparak her yere dağılmıştır. Türkiye'nin her yerinde ekimi gerçekleşiyor. Fakat bunun ana vatanı Aydoğmuş köyüdür. Bunun özelliği dişlerinin daha büyük olması, deve dişi. Aroması çok yüksek. Yani en büyük özelliklerinden bir tanesi bugün Maraş sarımsağı var Aksaray sarımsağı var Kastamonu sarımsağı var fakat aroması düşük. Ama bu mor sarımsak Aydoğmuş sarımsağındaki aroma hiçbir sarımsakta yok. İşte görüyoruz Çin’den geliyor Hindistan'dan geliyor ithal olarak geliyor o sarımsaklar. O sarımsaklar da sarımsak özelliği yok mesela 3 diş diğerinden yiyene kadar bir diş bu sarımsaktan yediğimizde yüksek oranda aroma alıyorsunuz geliyor.” diye konuştu.
“Biz dönümde 4 ton aldığımız yerde şu an 2 ton alıyoruz”
Tarlada 70-80 TL’ye başladığını belirten sarımsak üreticisi Deveci, “Şu anda bu tarlada 70 80 liraya başladı. Tarlada sökülüp tarlada satışı 70-80 ile başladı mayıs ayı 15'i itibariyle şu anda tarlada yaklaşık 100 lira toptan satışımız söylüyorum. Burada da kışlık olan kurutulmuş bu sarımsak yaklaşık 150-200 bazında şu an satılıyor. Bu sene fiyat tabii ki biraz daha geçen senelere göre biraz yüksek” ifadelerini kullandı.
Zirai donun sarımsakta etkili olup olmadığını sorduğumuz sarımsak üreticisi Deveci, “En büyük sebeplerinden bir tanesi zirai don. Kar yağışı ve don olayı her şeye nasıl olumsuz etkilediği ise sarımsağı da yüzde 50 etkilemiştir. Biz dönümde 4 ton aldığımız yerde şu an 2 ton alıyoruz. Yani sarımsak niçin pahalı? Sarımsak ne oldu da pahalı? Sarımsağı soğuk vurdu. Zirai don %50 etkilemiştir. Biz bunu belli bir ayarda nizami belli bir ayarda ekeriz. Şu anda seçme, tohum sarımsak dediğimiz bir sarımsak tohumu biz böyle bir şekilde yaparız. Çok inceden tohum olmaz. Şu sarımsak tohum niyetine kullanabileceğimiz kış boyu da uzun raf ömrü de uzun bir sarımsak sağlıklı bir sarımsak.” diye konuştu.
“İnsanların alım gücü düştü”
Satışların geçen yıllara oranla düştüğünü ifade eden sarımsak üreticisi Deveci, “Şöyle ki geçmiş yıllardaki gibi vatandaş bana 5 kilo 10 kilo ver diyemiyor. Az önce gördünüz işte bir müşterimiz turşunun içine atacağım yarım kilo sarımsak kadar verir misin dedi. Yani 10 kilo alan 5 kiloya, 5 kilo alan 2 kiloya düşürmüş vaziyette şu an. İnsanların alım gücü düştü. Ciddi bir alım gücü yok insanlarda. Yani fiyatı söylediğimizde 200 lira dediğimde ben bu sarımsağa 10 kişiden 9 kişi dudağını ısırıyor. Pahalı geliyor tabii kolay değil yani bugün 14-15 bin lira emekli maaşı alan bir ülkede sarımsağı 200 lira dediğinizde dudağını ısırması normal ama yapacak bir şey yok. Her evin ihtiyacı. Mutfaklarda olmazsa olmaz nasıl ki soğan olmazsa sarımsak da aynı olmazsa olmaz.” dedi.
“Sarımsağı dondurucuda saklamayın”
Sarımsak üreticisi Veysel Deveci sarımsağın saklama püf noktalarına değindi. Deveci, “Şimdi şöyle tarlada çıkan yaş sarımsağı alıyorlar aldıktan sonra götürüp güneşte bekletmeden, kapalı alanlara saklıyorlar olmaz o sarımsak içini boşaltır. Yani posalı bomboş olur burası boşalır. Dolayısıyla bunun taş gibi durması için bir kere şu şekilde güneşte 3 gün 4 gün 5 gün durması lazım güneşine karşısına atacaksınız bunu güneşin karşısında kendi kendine kuruyacak kuruduktan sonra da bunu sapını kesmeyecekler. Hanımefendiler sapı her yeri batırıyor pis yapıyor bilmem ne yapıyor diyerek bunun sapını buradan kesiyorlar daha sonra asıyorlar. O zaman çürür. Şimdi yeni sarımsağı mesela dondurucuya atanlar var. Derin dondurucuya atanlar var tavsiye etmiyoruz kesinlikle derin dondurucuya sarımsak atmayın derin dondurucuya attığınız sarımsağın aroması kesinlikle yüzde 50 kaybolur nasıl ki diğer ürünler aynı tadı vermiyorsa sarımsağın aroması da yüzde 50 düşer. Yani bizim vatandaşlarımıza tavsiyemiz derin dondurucuya soyup derin dondurucuya sarımsak atmayın doğal haliyle kurutun. 4-5 gün kurusun daha sonra bunu kapalı Yağmur almayacak ıslanmayacağız nem görmeyecek bir yere tavana asın. Böyle ihtiyacınız kadar bir tane alın kullanın. Sap yerinde dursun bunun ömrünü sap veriyor.” ifadeleri ile uyardı.
