Sigortasız çalışanlar, iş yeri kazası sonrasında vefat etmeleri ya da sakat kalmaları halinde ne gibi haklara sahipler? Bu gün ki yazımda bu konudaki görüşlerimi izah edeceğim. Sigortasız çalışıp da kaza geçiren ve hayatını kaybedenlerin yakınlarının hakları nelerden ibarettir? Halen 9 Milyon kişi hiçbir sosyal güvencesi olmadan çalıştırılıyor. Haktan kastım; iş veren, işçilerin primlerini ödemiyor, işçiler emekli olamıyorlar, devletin sunduğu sağlık hizmetlerinden yararlanamıyorlar. Sigortasız çalışıp da iş kazası geçirme, sakat kalma ve hayatını kaybetme risklerine karşı hiçbir güvencelerinin olmadığı ortadadır.
Sigortasız çalışıp, iş kazası geçiren işçinin tüm tedavi giderleri SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) tarafından ödeniyor. Sigortasız işçinin, meslek hastalığı sonucu alması gereken gelir ve ödeneklerde aynı şekilde SGK tarafından ödeniyor. Sonrasında SGK sigortasız işçi için tedavi giderleri ve ödeneklerini iş verenden talep ediyor, iş veren ödemez ise iş davası açarak alıyor, bir başka deyişle iş verene rücu ediyor. Eğer sigortasız işçi, iş kazası nedeni ile sakat kalır ve sakatlık da kalıcı olur ise SGK, kendisine iş göremezlik ödeneği ödüyor. SGK ömür boyu ödeyeceği bu ödeneği de yine iş verenden peşin değer üzerinden alıyor. Yani iş kazalarında, sigortasız işçilerde sigortalı işçiler gibi sosyal güvenceye sahipler.
İş kazası nedeni ile sigortasız çalışan işçinin hayatını kaybetmesi durumunda; yakınlarına ya da bakmakla yükümlü olduğu kişilere, iş veren maddi ve manevi tazminat ödemekle yükümlüdür. Hayatını kaybeden işçinin eşine, çocuklarına, onlar yoksa babasına/anasına SGK tarafından kısa vadeli sigorta kollarından aylık bağlanır. Geride kalanlara ayrıca destekten yoksun kalma tazminatı ödenir. Ayrıca hayatını kaybeden sigortasız işçinin hak sahipleri genel sağlık sigortası kapsamına alınır. SGK bütün bu ödemeleri iş verene rücu eder. Sigortasız işçi, iş kazasında sakatlanırsa durumu derhal polise ya da jandarmaya bildirmelidir. Eğer ölür ise yakınları bu durumu güvenlik görevlilerine bildirmelidir. Çünkü iş kazası olması halinde, iş veren bu durumun açığa çıkmaması için sakatlanan işçiye baskı yaptığı gibi ölen işçinin yakınlarına da baskı yapabiliyor. Böylece işçi veya yakınlarının hakları iş veren tarafından yok ediliyor. Allah iş kazalarından işçilerimizi, afetlerden ve kazalardan vatandaşlarımızı korusun.