OKUL SAĞLIĞI çalışmaları kapsamında ortaokul ve ortaöğretim öğrencilerine “Fiziksel Uygunluk Karnesi” verilecek.
Kırşehir Milli Eğitim Müdür Vekili Şevket Karadeniz, Milli Eğitim Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu işbirliğinde öğrencilere yönelik "Sağlıkla İlgili Fiziksel Uygunluk Karnesi" Programı başlatıldığını duyurdu.
Milli Eğitim Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı işbirliğinde, öğrencilerde fiziksel aktivite alışkanlığı kazandırmak, beden eğitimi ve spor dersi müfredatında fiziksel etkinliklere katılım için gerekli fiziksel becerileri geliştirmek, etkin ve sağlıklı bir yaşam tarzı sağlamaya yönelik bireysel farkındalık oluşturmak amacı ile "Sağlıkla İlgili Fiziksel Uygunluk Karne" Programı geliştirildi.
Programın uygulanmasına yönelik okullarda çalışmalar başlatılırken, MEB e-okul Yönetim Bilgi Sisteminde oluşturulan Sağlıkla İlgili Fiziksel Uygunluk Karnesi Modülü’ne verilerin düzenlenmesi için ortaokul ve lise öğrencilerinin sağlıkla ilgili fiziksel uygunluk ölçümleri beden eğitimi ve spor dersine giren öğretmenler tarafından yapılacak.
Ölçümlerin yapılmasında "Sağlıkla İlgili Fiziksel Uygunluk Karnesi Uygulama Rehberi" yer alan bilgilerden yararlanılacak.
Kırşehir’de gerçekleştirilecek ölçümler, 15 Eylül-15 Ekim ve 15 Nisan-15 Mayıs dönemleri arasında olmak üzere yılda iki kez yapılacak. Bu yıl pilot olarak uygulanacak program, 2017-2018 eğitim-öğretim yılının ikinci döneminde yurt genelinde yapılacak.
Öğrenci ve velilere de "Sağlıkla İlgili Fiziksel Uygunluk Karne" Programı hakkında bilgi verilecek.
Beden eğitimi ve spor öğretmenleri için sağlıkla ilgili fiziksel uygunluk karnesi uygulama rehberi ile ilgili bilgiler veren Kırşehir Milli Eğitim Müdür Vekili Şevket Karadeniz, “Dünya Sağlık Örgütü ve uzmanlar çocukların her gün en az 60 dakika fiziksel aktivite yapmasını önermektedir. T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından oluşturulan Türkiye Fiziksel Aktivite Rehberi de Dünya Sağlık Örgütü önerileri doğrultusunda hazırlanmış ve her yaş grubuna yönelik fiziksel aktivite önerilerini içermektedir (www.beslenme.gov.tr). Sağlık Bakanlığı’nın Ulusal Fiziksel Aktivite Rehberi’nde yer alan öneriler kapsamında ve Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ile Sağlık Bakanlığı işbirliğinde öğrencilerde Sağlıklı Beslenme ve Fiziksel Aktivite farkındalığını arttırmak ve teşvik etmek amacıyla bilim kurulu kararı ile “Sağlıkla İlgili Fiziksel Uygunluk Karnesi” geliştirilmiştir. Sağlıkla İlgili Fiziksel Uygunluk Karnesi eğitim ve öğretim yılı başında ve sonunda (15 Eylül-15 Ekim ve 15 Nisan-15 Mayıs) olmak üzere yılda 2 kez verilecek olup uygulamada mekik, şınav, otur-uzan esneklik ölçümü, vücut ağırlığı ve boy uzunluğu ölçümü değerlendirilecektir. Sağlıkla İlgili Fiziksel Uygunluk Karnesi ana karnedeki beden eğitimi ve spor ders notunu etkilemeyecek ve çocuklara ait bilgiler gizli tutulup her çocuğun kendi ailesiyle paylaşılacaktır. E-okul veri tabanından velilerin diğer karne notlarına erişimleri gibi Sağlıkla İlgili Fiziksel Uygunluk Karnesine de ulaşımlarının sağlanması planlanmaktadır. Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlıklı Hayatı Teşvik ve Sağlık Politikaları Derneği işbirliği ile NUTS-I düzeyinde 12 bölgede beden eğitimi ve spor dersi öğretmelerine “Sağlıkla İlgili Fiziksel Uygunluk Karnesi Eğitim Programı” düzenlenmiştir. Gelişmiş ülkelerde uygulanan Sağlıkla İlgili Fiziksel Uygunluk Karnesinin ülkemizde de uygulaması ile uzun vadede ortaokul ve lise öğrencilerinin gelişimlerinin izlenmesi hususunda faydalı olacağı düşünülmektedir” dedi.
Sağlık Bakanlığı tarafından toplumun obezite ile mücadele konusunda bilgi düzeyini artırmak, yeterli ve dengeli beslenme ve düzenli fiziksel aktivite alışkanlığı kazanmasını teşvik etmek amacıyla 29.09.2010 tarihli ve 27714 sayılı Resmi Gazetede Başbakanlık genelgesi olarak yayımlanan “Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı” yürütülürken, programın B.2 başlığı “Okullarda Obezite ile Mücadele, Yeterli ve Dengeli Beslenme ve Düzenli Fiziksel Aktivite Alışkanlığının Kazandırılması” başlığı altında çocuklarda fiziksel aktivite alışkanlığının kazandırılması hedefleniyor.
FİZİKSEL UYGUNLUK KARNESİ
Sağlıkla İlgili Fiziksel Uygunluk Karnesi eğitim ve öğretim yılı başında (15 Eylül- 15 Ekim) ve sonunda (15 Nisan-15 Mayıs) olmak üzere yılda 2 kez verilecek ve uygulamada mekik,
şınav, otur-uzan esneklik ölçümü, vücut ağırlığı ve boy uzunluğu ölçümü değerlendirilecek.
Sağlıkla İlgili Fiziksel Uygunluk Karnesi ana karnedeki beden eğitimi ve spor ders notunu etkilemeyecek ve çocuklara ait bilgiler gizli tutulup her çocuğun kendi ailesiyle paylaşılacak. E-okul veri tabanından velilerin diğer karne notları gibi Sağlıkla İlgili Fiziksel Uygunluk Karnesine de erişimleri sağlanacak.
“Sağlıkla İlgili Fiziksel Uygunluk Karnesi” uygulamasından beklenen yararlar ise şöyle:
* Fiziksel uygunluğu ölçme ve değerlendirme becerileri kazandırmak.
* Dengeli ve düzenli beslenme alışkanlığı kazandırmak.
* Fiziksel aktiviteye karşı merak uyandırmak.
* Fiziksel uygunluğun öğrencinin hayat boyu sürdüreceği kişisel bir sorumluluk olarak algılanmasını sağlamak.
* Fiziksel aktivitelere katılmak için gereken hareket becerilerini kazandırmak.
* Düzenli yapılan fiziksel aktivite ile sağlıklı yaşam arasındaki ilişki hakkında bilgi vermek.
* Fiziksel aktiviteye yönelik yanlış bilgiler ve hatalı uygulamalar hakkında bilgi vermek.
* Fiziksel aktivite yaparken ortaya çıkan sakatlanmalar hakkında bilgi vermek, bu konuda bilinçlenmeleri sağlamak.
* Kişisel fiziksel aktivite programı hazırlama becerileri kazandırmak.
* Fiziksel aktivite eksikliği kaynaklı hastalıklar hakkında bilinçlenmelerini sağlamak.
* Alkol, tütün, uyuşturucu gibi zararlı maddelerin sağlığımıza olumsuz etkilerinin azaltılması için bir zemin hazırlamak. (Fiziksel işlerde çabuk yorulmadan dolayı moral ve motivasyon bozukluğu yaşayan bireylere bu alışkanlıklardan kurtulmaları gerektiğinin hatırlatılması)
* Düzenli olarak fiziksel aktivite yapma alışkanlığı kazandırmak.
* Sunulan sportif ürünlerin arasından doğru seçimi yapılmasına yardımcı olmak. FİZİKSEL AKTİVİTENİN YARARLARI
Sağlık; bireyin bedensel, ruhsal ve sosyal anlamda tam bir iyilik hâlinde olmasıdır. Fiziksel aktivitenin sağlığımız üzerine etkileri, temelde üç başlık altında incelenebilir:
1. Bedensel Sağlığımız Üzerine Etkileri
Fiziksel aktivitenin bedensel sağlığımız üzerindeki etkileri iki ana başlık altında incelenebilir.
A. Kas İskelet Sistemi Üzerine Etkileri: Kas kuvveti ve miktarının korunması ve arttırılması. Zıt yönde çalışan kaslar arasındaki dengenin sağlanması. Kas-eklem kontrolünü arttırarak dengenin sağlanması. Eklem hareketliliğinin korunması ve arttırılması. Kas ve eklemlerin esnekliğinin korunması ve arttırılması. Dayanıklılığın arttırılması. Reflekslerin ve reaksiyon zamanının gelişmesi. Vücut düzgünlüğü ve postürün korunması. Vücut farkındalığının gelişmesi. Denge ve düzeltme reaksiyonlarının gelişmesi. Yorgunluğun azaltılması. Kas kasılması ve aktivitenin etkisiyle kemik mineral yoğunluğunun arttırılması ve korunması, osteoporozun önlenmesi. Olası yaralanma ve kazalara karşı bedensel korunma geliştirilmesi.
B. Diğer Vücut Sistemleri Üzerine Etkileri: Kalbin dakikadaki atım sayısında azalma. Kalbin boşluklarında genişleme sonucu bir atımda pompalanan kan miktarında artış. Kalp ritminin düzenlenmesi. Damar direncini azaltarak kan basıncının düzenlenmesi. Yüksek kan kolesterol ve trigliserit düzeylerini etkileyerek damar hastalıkları riskini azaltması. Akciğerlerin havalanması ve solunum kapasitesinde artış. Düzenli fiziksel aktivite ile insülin aktivitesinin kontrolü ve kan şekerinin düzenlenmesi. Vücudun su, tuz, mineral kullanımının dengelenmesi. Enerji gereksinimini yağları yakarak karşılama özelliğinin geliştirilmesi. Metabolizmanın hızlandırılması ve kilo alımının önlenmesi.
Ruh Sağlığı ve Sosyal Gelişim Üzerine Etkileri: Bireyin kendini iyi hissetmesini sağlaması ve mutluluk oluşturması. Depresyon ve kaygı bozukluğu riskini azaltması. Sağlıklı kas, kemik ve eklem yapısı üzerine olumlu etkileri nedeniyle vücut düzgünlüğü ve farkındalığını geliştirerek bedeni ile barışık, özgüvenli bireyler yaratması. İletişim becerilerini geliştirmesi. Olumlu düşünebilme ve stresle başa çıkabilme yeteneğini geliştirmesi. Benlik saygısı ve özgüvende artma.
Zihinsel yetilerde düzelme. Sosyal ilişkilerde gelişme. Yorgunluk hissinde azalma.
Sağlığı koruyucu ve geliştirici etkisinin görülebilmesi, günlük aktivitelerle beraber; fiziksel aktivitenin planlı, tekrarlı ve düzenli yapılmasıyla mümkündür. Bu tür fiziksel aktivite, egzersiz olarak da isimlendirilmektedir. Günlük yaşamı mümkün olduğunca aktif geçirmek sağlıklı bir yaşamın ilk adımıdır. Daha fazla yarar elde edebilmek ve sağlığı koruyup geliştirebilmek için fiziksel aktiviteler düzenli olarak yapılmalı ve yaşamın bir parçası hâline getirilmelidir. 12-18 YAŞ GRUBU
Gelişim Özellikleri: Kızlar erkeklerden daha erken ergenlik dönemine girerler. Boy, vücut ağırlığı ve kas kütlesi hızlı arttığı dönemdir. Bu hızlı büyüme dönemine iştah artışı da eşlik eder. Zirve kemik kütlesine ulaşılan dönemdir. Kuvvet, esneklik ve dayanıklılıkta erkek ve kızlar arasında farklılıklar vardır. Aktivitelerde zamanı etkili kullanır. Sportif aktivitelerde başkalarının haklarına saygı gösterir ve başarıyı takdir eder.
Önerilen Aktiviteler ve Sporlar: Kendi vücut ağırlığını, egzersiz bantlarını ve topları kullanarak egzersiz yapması kemik ve kas gücünü artıracaktır. Hızlı koşu, tempolu yürüyüş, kış sporları, su sporları, bisiklet, tırmanış, binicilik gibi birçok spor bu yaş grubunda yapılabilir.
Bu yaş grubunda yoğun ağırlık içeren sporların yapılması sağlığa zarar verebilir.
İdeal vücut kompozisyonunu korumak için düzenli fiziksel aktivite önemlidir.
Her gün olabildiğince aktif olması gerektiğinin önemi vurgulanmalıdır.
Sağlığın korunması ve geliştirilmesine katkı sağlaması nedeni ile yüksek şiddetli egzersizler de aktivite programına eklenmelidir.
Kemik sağlığının ileri yaşlarda korunması için sıçrama aktivitelerinin yer aldığı ip atlama, voleybol, basketbol gibi sporlara özellikle teşvik edilmelidir.
Egzersizlere yavaş başlanmalı.
Haftada 1-2 defa 15-30 dakikalık orta şiddette egzersiz yapılmalı.
Bu aşamaya ulaşıldığında haftada 2-3 gün 30 dakikalık egzersizden, haftada 3-4 gün 30 dakikalık egzersize doğru ilerlenmeli.
Bazı günler egzersiz süresi 60 dakikaya kadar uzatılmalı. Daha yüksek şiddetli aktiviteler tercih edilmeli.
Hedef; günde 60 dakika, orta şiddetten başlayarak yüksek şiddete ilerleyen aktiviteler yapmak olmalı.
Haftada en az 3 defa yüksek şiddetli aktivite yapılmalı.
Haftada en az 3 defa kas ve kemik güçlendiren aktiviteler tercih edilmeli.
HABER MERKEZİ
Muhabir: TE Bilişim