Kırşehir'de köylü pazarı nabzını tuttuk. Satıcı da alıcı da fiyatlardan memnun değil. “Çemen satamıyoruz, gobelek elde kaldı” diyen köylü üretici dert yandı.
Kırşehir Köylü Pazarı’nda Gerçekler Tezgâha Serildi
Kırşehir’in köy pazarında, hem üreticinin hem tüketicinin sesi mikrofonlara yansıdı. Çiğdem Haber mikrofonlarına konuşan köylüler, hayat pahalılığından, ürünlerin para etmemesinden ve emeklerinin karşılığını alamamaktan yakındı.
Kendi üretimini yapan da, alıp satan da pazarda ayakta kalmaya çalışıyor. Satış yapamayanlar “Müşterim yok” derken, alışverişe gelenler ise “Her şey pahalı” demekten kendini alamıyor.
“Kaderimiz Ne İse Onu yaşıyoruz”
Köylü pazarında köşeye sıkışmış bir teyzemiz, neden orada oturduğunu şu sözlerle anlattı:
“Seni neden bu köşeye attılar?”
“Herkes yerini almıştı. Burada boşmuş, burayı da bana verdiler. Ben de burada akşama kadar oturuyorum. Beş yüz, altı yüz kazanıyorum, gidiyorum. Köylüler beni burada görüyorlar.”
Ürünlerin kendi üretimleri olup olmadığı sorulduğunda ise içten bir cevap veriyor:
“Hiç kimsenin ürünü kendinin değil ki. Hep alıp satma. Toptan alıp satıyor.”
Fiyatların hem alıcıya hem satıcıya zor geldiğini dile getiren teyzemiz, şöyle devam ediyor:
“Fiyatlar alana da zor, satana da zor oğlum. Ne yapalım? Kaderimiz neyse o.”
İnanç Köyü’nden pazara gelen bir başka teyzemiz ise mantar ve süt sattığını belirtiyor. “Gobelek” olarak bilinen mantarın kilosunu 150 TL’den satmaya çalışıyor:
“Mantar satıyorum, gobelek satıyorum. Süt de var. Satışların hiç tadı yok. Her şey pahalı, her şey kötü oldu.”
Mantar ve sütü kendi hayvanlarından ve tarlalarından temin ettiklerini belirten köylü kadın, üretim maliyetlerinin arttığını şu sözlerle dile getiriyor:
“Yem pahalı, saman pahalı. Samanın fiyatı çıkmış, yemin fiyatı uçmuş. Köylü ne yapsın? Kurtarmıyor, ne yapacak?”
Sütün litresinin maliyetine rağmen para etmediğini söyleyen üretici, 5 litre sütü 150 liradan satmak zorunda kalıyor:
“Kendi ineklerimiz var. Ama yem, saman... Hepsi para. Kazandığımız hiçbir şeye yetmiyor.”
“Köylü Milletin Efendisidir Ama Malı Para Etmiyor”
Köy pazarı röportajlarında en çok duyulan cümlelerden biri de bu oldu:
“Köylü milletin efendisidir. Amma efendisi malı da para etmiyor.”
Kimi üreticiler, “Çemenim bile gitmiyor” derken, kimisi de “Mal var ama alan yok” diyor. Emeklerinin karşılığını alamayan yaşlı üreticiler, “Ne olacak gayri yaşlandık” diyerek geçim derdini açıkça dile getiriyor.
Kırşehirli Üretici Umutlu Ama Yorgun
Pazarda tezgâh açan üreticilerin çoğu, geçimini yalnızca bu satışlardan sağlıyor. Birçoğunun emekli maaşı ya da ek geliri yok. Sabahın erken saatlerinde pazara gelen üreticiler, gün boyu satış yapabilmek için umutla bekliyor.