1922 yılında “Kurtuluş” adıyla birkaç sayı yayınlanan, Hacıoğlu Salih'in başyazarlığını, Mustafa'nın mes'ul müdürlüğünü yaptıkları gazeteyi saymazsanız Cumhuriyet döneminde Hususî Muhasebe (Özel İdare) Müdürlüğü tarafından kendi matbaasında elle dizilip volantı kolla çevrilen tipo makinada basılmış ilk gazetemiz “Kırşehir”dir. Bir de pedal baskı makinasına sahip olan ve “Kırşehir Basımevi”, “İl Matbaası”, “Vilâyet Matbaası”, “Özel İdare Basımevi” adlarıyla anılan Özel İdare Müdürlüğü matbaasında valiliğin ve diğer resmî dairelerin evrakları basıldığı gibi piyasaya da iş yapılırdı. Kırşehir Halkevi'nin birçok kitap, dergi, broşürleri bu matbaada basılmıştır. Matbaa 26 Mart 1955 tarihinden 11 Temmuz 1959 tarihine kadar bir ara başmuharrirliğini Cevat Hakkı Tarım'ın yaptığı “Kırşehir Sesi” adlı haftalık bir gazete ile Demokrat Parti Müfettişi Dr. Cezmi Türk'ün güdümünde Demokrat Parti Kırşehir teşkilâtının haberlerini vermek üzere Demokrat Parti İl Başkanı Selâhattin Selçuk'un sahibi, oğlu Alaattin Selçuk'un yazı işleri müdürü olarak gösterildikleri “Demokrat” adlı dört sayfalık bir gazetenin de basımını yapmıştır. 25 Ekim 1958'de yayınlanmaya başlayan “Demokrat” gazetesi 27 Aralık 1958'e kadar yedi sayı yayınlanmıştır.
“KIRŞEHİR” GAZETESİ YAYIN HAYATINA ATILIYOR
“Kırşehir” gazetesinin ilk sayısı 5 Şubat 1341 (1925) tarihinde çıkmıştır. Ayın başında ve onbeşinde çıkması plânlanan, başmuharrir Düyûn-u Umumîye Müdürü Sabri Bey'in genç yaşta ölümü üzerine gazeteyi yönetecek kişi konusunda ortaya çıkan belirsizlik nedeniyle ikinci sayısının direktörlüğüne ve başyazarlığına idadî mektebinde (ortaokul) tarih, coğrafya ve beden eğitimi öğretmeni olan Cevat Hakkı Tarım'ın getirilmesi üzerine 21 gün sonra 22x36 cm boyutunda (Cevat Hakkı Tarım “Kırşehir” gazetesinin 12 Nisan 1958 tarihli ikinci sayısında yazdığı “Kırşehir Gazetesi'nden Hâtıralar”ın ikinci bölümünde gazetenin boyutunun 24x40 cm ve altı sütun olduğunu belirtmiştir) iki sayfa olarak yayınlanabilmiştir. Elimizde bulunan 744. sayısı 28.5x41 boyutunda tek sayfa olup 23 Birincikânun (Aralık) 1944 tarihini taşımaktadır. Gazete bu tarihten Kırşehir'in ilçe olduğu 1954'ün Haziran ayına kadar on yıl daha yayınlanmış olmalıdır. Ancak Kırşehir Valiliği ile birlikte gazeteyi yayınlayan Hususî Muhasebe Müdürlüğü'nün 1924-1954 yıllarına ait evrakı Kırşehir ilçe yapılıp Nevşehir'e taşındıktan sonra bulunamamıştır. 1944-1954 döneminde yayınlanmış olması muhtemel sayılar elde değildir.
“KIRŞEHİR” GAZETESİNİN İLK'LERİ
“Kırşehir” gazetesi 1957'de Kırşehir tekrar il olduktan dokuz ay sonra 5 Nisan 1958 tarihinden itibaren aynı adla haftada bir cumartesi günleri olmak üzere 28.5x41 standart boyutta dört sayfa olarak yayınına devam etmiş, ancak sayısı 1'den başlatılmıştır. Logosunda yayın ilkesi “Meslekimiz siyaset değil, memleket irfanına hizmettir” olarak ifade edilmiştir. 5. sayıda yenilenen logosuna Kırşehir'in yeniden vilâyet oluşunun sevincini vurgulamak için büyükçe dişi harflerle “Vilâyet Gazetesi” ibaresi eklenmiştir. Gazete 18 Ekim 1958 tarihinden başlayarak çarşamba günleri yayınlanmıştır.
Gazetenin 3 Şubat 1945 tarihli 740. sayısında Cevat Hakkı Tarım “Gazetemiz 21'inci Yılına Girerken” başlıklı yazısında matbaanın kurucusunun Kırşehir'in ilk valisi iken Ankara Valiliği'ne atanan ve yirmi yıl sonra da 1945'te saylav (milletvekili) olan Atıf Tüzün, ilk başmuharririnin Düyûn-u Umumîye Müdürü Sabri Bey, ilk mürettibinin öğretmen Mavilioğlu Hüsnü, ilk makinistinin yedek subay Mustafa Seçilmiş olduklarını bildirmiştir. İlk matbaa yeri konusunda da bilgi veren Cevat Hakkı Tarım “Matbaa 1935 yılında çarşının imarı dolayısiyle yıktırılan ve şimdi arsa halinde bulunan İkinci Kız İlkokulu binasının alt katında kurulmuştu. Kolla çevrilen makine dükkândan bozma genişçe bir yere yerleştirilmiş, mürettiphane karşısındaki daracık odaya sıkıştırılmıştı” diyor. 25 lira ücretle gazetenin başmuharrirliğine getirildiğini belirten Cevat Hakkı Tarım yazısının sonunda matbaa ve gazetenin yaşaması ve gelişmesinde yardım ve katkıda bulunanlarla ilgili olarak şunları yazmıştır:
“KIRŞEHİR” GAZETESİ ve MATBAASININ HİZMETKÂRLARI
“Memleket irfanına büyük hizmetleri dokunan, ileride Kırşehir'in kültür tarihini yazacaklar için bağrında bol bol belgeler saklayan bu kurumun yaşamasına ve gelişmesine maddî-mânevî yardımdan çekinmeyen büyüklerimizi; Umumî Meclis azalarımızı; gözlerinin nurunu, kafalarının cevherini, ellerinin ve kollarının emeğini harcayan rahmetli Sıdkı ve Bekir ağaları, Gariboğlu Reşad Özdeş, Ömer Aydın Genç, Mektupçu (vali yardımcısı) İsmail Hakkı ve Şevki, Ziya Kılıçözlü gibi müdürlerini; yüzleri aşan adlar arasında şimdi şu dakikada hatırlayabildiğim Mustafa Hilmi Nural, Abdullah Kerim Bayrı, Satoğlu, Şakirağaoğlu Şevki, Arif Sıdkı Gönendik, Nesibe Gönendik, Kemal Tekin, Turgut Evren, Celâl Tekiner, İlhami Türkmen, Nazmi Baytok, Mustafa Gürses, Ayetullah Kurutlu, Sırrı Kardeş, Veteriner Vahdettin, Reşat (öğretmen), Hüseyin Avni, Serdar Ekrem, Ömer Lütfi, Recep, Ali, Rüşdü Atillâ, eski valilerimizden Ali Kemâlî, Maarif Vekilliği Kütüphaneler Umum Müdürü Fazıl, Hasan Fehmi Turgal, Müfid Kurutlu, Adil Demirbaş, Nihad Şevki, Ankara Radyosu'nda kıymetli temsillerini seve seve dinlediğimiz Hayreddin Ziya Toloy, Feyzullah Sacit, Esat gibi şiirleri, aydınlatıcı yazılariyle yardımlarını esirgemeyen fikir ve kalem erlerini; Hüsnü, Mustafa Seçilmiş, Seğdinli Mehmet, Çorumlu Mustafa ve Hikmet, Baki Teğmen, Zeynel, Salih, İsmail Erkan ve arkadaşları gibi işçilerini saygı ve sevgi ile anarken şimdi değerli valimiz Bekir Baran'ın himmetiyle kültürlü bir müdürün idaresine geçen gazetemize uzun ömürler, irfan yolunda yararlı başarılar dilerim.”
Not: “Kırşehir'de İlk Matbaa, İl Gazete” yazılarımdan sonra “Dünden Bugüne Kırşehir” anılarıma devam edeceğim.
85 YIL ÖNCEKİ “KIRŞEHİR”
31x44.5 boyutundaki “Kırşehir” gazetesi 15 İkinciteşrin (Kasım) 1936 tarihini taşıyan 470. sayısında Cumhuriyet Bayramı kutlamalarına ağırlık vermişti. Elbistan'dan Arif Gönendik'in gönderdiği “Güzel Kırşehir” yazısı ilk sütunlara yerleştirilmişti. “İlimizde Cumhuriyet Bayramı samimî tezahürlerle kutlulandı” ana haberi kapsamında ilk ve son sayfalara yerleştirilen resimlerde “Cumhuriyet Bayramı'nda Çocuk Esirgeme Kurumu'nun sevindirdiği yavrular”, “Cumhuriyet Bayramı'nda İnönü İlkokulu talebeleri”, “Memurlardan bir grup”, “Kahveciler esnafı”, “Tuhafiyeciler” ve “Yeşilyurt İlkokulu öğrencileri” görülüyordu. İkinci sayfada ileride ünlü yazarlarımız arasında yer alacak olan hemşehrimiz Oğuz Özdeş'in “Atatürk Orman Çiftliği'nde İki Saat” başlıklı röportajı bulunuyordu ki bu röportajı ayrıca vereceğiz. Son sayfa haberleri arasında “Kuzu Aşıran Kasap” başlığı altındaki zabıta haberi de çok ilginçti:
“Hacıhasan Mahallesi halkından Leylekçioğulları'ndan Mehmet Çavuş'un otlamakta olan iki kuzusu Atatürk Caddesi'nde kasaplık eden Süphan tarafından aşırılmış ve evinde kestirdikten sonra heğbe ile dükkânına getirdiği esnada cürmümeşhut (suçüstü) yapılarak kendisine getirtilmiştir. Düzülen zabıt varakasiyle suçlu Süphan Kırşehir Sulh Mahkemesi'ne yollanmış ve mahkeme üç gün hapsine ve yirmi lira ağır para cezasına çarptırdıktan sonra ayrıca kuzuların bedeli oniki liranın da kendisinden alınıp mağdur Mehmet Çavuş'a verilmesine karar vermiştir.”
ARKA PENCERE
ANAN VALİ OLSAYDI!
1971-1975 yıllarında Kırşehir Valiliği görevinde bulunan ve birkaç yıl önce İzmir'de vefat eden Mustafa Bezirgân'ın küçük kızı Yenice Mahalle'deki Valilik Konağı'nın karşı tarafında az ileride oturan komşuları mahalle muhtarı Kağnıcılar'ın Rıza Kocaman'ın evine gelir gidermiş. Vali Bezirgân'ın eşi Güler Hanım kocasının aksine orta boylu, çok hareketli ve cüsseli bir kadındı.
Muhtar Kocaman yine bir gün evlerine gelen valinin kızına şaka yollu “Kızım, baban yerine anan vali olsaydı ne güzel olurdu!” şeklinde şaka yapmış. Kızları bunu kendilerine anlatınca Vali Mustafa Bezirgân ve eşi Güler Hanım epey gülmüşler.
