Firmaların tüketiciye yönelik izinsiz SMS, elektronik posta gibi mesajları ile telefon aramalarını yasaklayan düzenleme 1 Mayıs 2015’te yürürlüğe girdi.
1 Mayıs 2015 tarihi itibari ile yürürlüğü giren 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun ile ticari elektronik iletilerin hangi usul ve esaslar kapsamında gönderileceği belirli şartlara bağlanmıştı.
Düzenleme ile birlikte istenmeyen reklam mesajı ya da elektronik postası gönderen firmalara kademeli olarak 50 bin liraya kadar para cezası gelecek.
Firmaların ısrarlı bir şekilde mesajlarla yaptığı tacize karşı vatandaşların Tüketici Hakları Hakem Heyeti’ne başvurabileceğini belirten Kırşehir Ticaret İl Müdürü Mahmut Dalgalı, konuyla ilgili gazetemiz Kırşehir Çiğdem’e açıklamalarda bulundu.
Firmaların farklı şekillerde mesaj göndererek, yasal boşluklar bulma yoluna gittiğini hatırlatarak, vatandaşları uyaran Kırşehir Ticaret İl Müdürü Mahmut Dalgalı, şunları söyledi:
“Konuyla ilgili yasal düzenleme yapılmadan önce bu bir furya idi. Neredeyse tüm alışveriş merkezleri, tüm reklam ajansları, tüm siyasi organizasyonlar vatandaşların telefon numaralarını GSM şirketlerinden satın almak suretiyle elde ediyorlar ve vatandaşları sürekli bir bilgilendirme bombardımanına tabi tutuyorlardı, deyim yerindeyse taciz ediyorlardı. Bunun önüne geçilmesi için yasal düzenleme yapıldı. Bu tür izinsiz bildirim tacizleri yasaklandı ve çok da ciddi cezai müeyyideler getirildi. Bu yasanın yürürlüğe girmesinden itibaren bu tür taciz olaylarında ciddi manada, büyük ölçüde azalma yaşandı. Az da olsa şu anda bilgilendirme mesajlarının geldiğine dair şikayetler oldu ve bununla ilgili yasal süreç başlatıldı. Vatandaşlar istekleri dışında bilgilendirme mesajları geldiği hususunda Müdürlüğümüze başvurarak şikayetlerini bildirebilirler. Yasal süreç başlatılır ve 15 bin liraya varan para cezaları söz konusu. Yasal müeyyidelerin uygulanması noktasında harekete geçeriz. Şu anda bu hususta birkaç bildirimle ilgili şikayetlere ilişkin çalışmalar başlatıldı. Tüketicilerden gelen şikayetlerde ilgili firmaya yazı yazmak suretiyle savunma istiyoruz ilk etapta. Bu tüm tüketici şikayetleri ile ilgili bir uygulamadır. Savunmalarını bir ay içerisinde kuruma bildirmek durumundalar. Bir ay içinde bildirmemişlerle atfedilen suçlamayı kabul ediyorlar anlamına gelir ve ona göre işlem yapılır.
“Bazı firmalar yasal düzenlemeler içerisinde boşluklar arama yoluna gidiyorlar. Bir mesaj gönderiyorlar ve ‘Bizden bilgilendirme mesaj almak istemiyorsanız hayır yazıp şu numaraya gönderin’ gibi birtakım girişimlerde bulunuyorlar. Vatandaş olarak mesaj almak istemiyoruz, ama hayır yazıp karşı mesaj da göndermek istemiyoruz şeklinde talepler de oluyor. Vatandaşları, firmaların birtakım şeyler yapmaya zorlaması ve bundan da bir haklılık payı çıkarmaya çalışması yanlış. Vatandaşların hiç böyle karşı mesaj gönderme zorunluluğu yoktur. Eğer halen taciz ediliyorlarsa bu manada bize şikayetlerini bildirsinler. Mutlaka yasal gereği yerine getirilecektir. GSM operatörlerinin kullanıcılarının bilgilerini gizli tutması gerekiyor. Ancak vatandaşların telefon numaralarını özellikle GSM numaralarını ülkenin her bölgesindeki ticari kuruluşlarda, reklam ajanslarında, siyasi şahıslarda bulunuyor olması da çok garip bir durum. Bu da GSM operatörlerinin bir şekilde bu numaraları sattığı algısını doğuruyor. Vatandaşlarımız eğer kendi kişisel bilgilerinin, telefon numaralarının ifşa edildiğine dair bir sıkıntı duyuyorlarsa bu hususu da şikayet edebilirler. Vatandaşın özel bilgilerini ifşa eden, satan yahut veren firmalar hakkında yasal işlem yapılacaktır.”
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın hazırlamış olduğu bu yasanın yürürlüğe girmesiyle, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu da (BTK) üç mobil iletişim operatörü ile internet hizmeti sağlayan kurumlara da sorumluluk yükleyerek aykırılık durumunda ciddi yaptırımlar içeren düzenlemeyi hazırladı. Böylece Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü istenmeyen mesaj gönderenleri denetleme imkanına kavuşurken, istenmeyen mesajların gönderilmesinde en yaygın kullanılan alanlarda faaliyet gösteren işletmeler de sorumlu tutuluyor.
Tüketicilerin kişisel iletişim bilgilerini girdikleri veya beyan ettikleri kurumlara bildirim almak istemedikleri açıkça söylemeleri veya sözleşmelerinde "bildirim almak istemiyorum" bölümünü işaretlemeleri gerekirken, tüketiciler onay vermedikleri halde mesaj alıyorlarsa bakanlığa şikayet edebilecek.
ŞİKAYETLER VE İŞLEYEN SÜREÇ
Şikâyet başvuruları, alıcının ikametgâhının bulunduğu yerdeki Gümrük ve Ticaret Bakanlığı İl Müdürlüğüne yapılır. Şikâyet edilen hizmet sağlayıcının sicile kayıtlı merkezinin başka bir ilde bulunması halinde, bu başvuru ilgili İl Müdürlüğüne gönderilir.
Şikâyet başvuruları, yazılı olarak ıslak imzayla veya elektronik ortamda e-Devlet kapısı üzerinden güvenli elektronik imza ya da mobil imza yoluyla İl Müdürlüğüne yapılabilir.
Şikâyetçi; gerçek kişi ise adı ve soyadı ile imzası ve ikametgâh adresinin; tüzel kişi ise unvanı ve temsile yetkili kişinin veya vekilinin adı ve soyadı, iş adresi ve imzasının başvuruda yer alması gerekir.
Kısa mesaj yoluyla yapılan ticari iletişimde; şikâyetçinin telefon numarası, şikâyetçinin abonesi olduğu GSM operatörünün adı, şikâyete konu iletiyi gönderenin numarası, bu numaranın bulunmaması halinde marka ve işletme adı gibi alfanumerik bilgisi, iletinin gönderilme tarihi, saati ve içeriği ile esnaf veya tacir olmaları halinde bu bilgisine yer verilir. İletinin yazılı veya görsel bir örneği başvuruya eklenir.
Elektronik posta yoluyla yapılan ticari iletişimde; şikâyetçinin elektronik posta adresi, şikâyetçiye elektronik posta hizmeti sağlayan işletmenin adı, şikâyete konu iletiyi gönderenin elektronik posta adresi, iletinin gönderilme tarihi, saati ve içeriği ile esnaf veya tacir olmaları halinde bu bilgisine yer verilir. İletinin yazılı veya görsel bir örneği başvuruya eklenir.
Sesli arama yoluyla yapılan ticari iletişimde; şikâyetçinin telefon numarası, şikâyetçinin abonesi olduğu GSM veya sabit hat operatörü adı, şikâyete konu iletiyi gönderenin numarası, bu numaranın alınamaması halinde marka ve işletme adı gibi bilgisi, iletinin gönderilme tarihi, saati ve içeriği ile esnaf veya tacir olmaları halinde bu bilgisine yer verilir.
Diğer elektronik iletişim araçları ile yapılan ticari iletişimde, iletişim aracının türüne bağlı olarak gerekli bilgilere yer verilir.
Şikâyet başvurusu, ticari elektronik iletinin gönderildiği tarihten itibaren en geç 6 ay içinde yapılır. Şikâyetçi ancak kendisine ait elektronik iletişim adreslerine gönderilen iletilere ilişkin şikâyette bulunabilir. Bu maddede yer alan şartları taşımayan başvurular İl Müdürlüğünce işleme konulmaz.
İl Müdürlüğü tarafından, hakkında şikâyet bulunan hizmet sağlayıcı tespit edilir. Konuya ilişkin bilgi ve belgeler ilgilisinden temin edilerek şikâyet sonuçlandırılır. Ancak, gerekli hallerde İl Müdürlüğünce denetim için görevlendirilen personel tarafından yerinde denetim yapılabilir.
Hizmet sağlayıcı, İl Müdürlüğü tarafından söz konusu şikâyetle ilgili olarak talep edilen bilgi ve belgeleri, bu talebin tebliğinden itibaren 15 gün içinde teslim etmekle yükümlüdür. Gerekli hallerde bu süre bir defaya mahsus olmak üzere 15 gün uzatılabilir. Aksi takdirde, hizmet sağlayıcıya Kanunda öngörülen idari para cezası uygulanır.
İl Müdürlüğü, hizmet sağlayıcının doğrudan tespit edilmesine imkân bulunmadığı hallerde, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile elektronik haberleşme hizmeti sunan işletmecilerden bilgi ve belge talep edebilir.