Kırşehir–Anadolu topraklarının yetiştirdiği nice değerli ozandan biri olan Kırşehirli bağlamacı Çekiç Ali, asıl adıyla Ali Ersan, ardında unutulmaz eserler bırakarak Türk Halk Müziği'nin zirvesine adını yazdırmış bir sanatkârdır. 1932 yılında Kırşehir'in Kaman ilçesine bağlı Meşeköy'de dünyaya gelen Çekiç Ali, kısa ama dolu dolu geçen yaşamına sığdırdığı müzik mirasıyla bugün bile hafızalarda tazeliğini koruyor.
"Çekiç" Lakabının Hikâyesi ve Müzikle Tanışması
Henüz çocuk yaşlarda köy odalarında saz çalmaya başlayan Ali, parmaklarının sazın tellerinde adeta bir çekiç gibi işlediği, kıvrak ve seri tezenesinin ünüyle "Çekiç Ali" olarak anılmaya başlanmış. O zamanlar ‘Ersan’ soyadı verilse de, sülalesine ‘Çekiçler’ denildiğinden ve İstanbul’da bir plakçıda plağın üzerine ‘Çekiç Ali’ yazılması nedeniyle haksızlığa uğramasının ardından, nüfusta ‘Ersan’ olan soyadını değiştirip ‘Çekiç’ yapmış.
Abdal Geleneğinin Usta Yorumcusu
Orta Anadolu Abdal müziğinin en önemli temsilcilerinden biri olan Çekiç Ali, özellikle bozlak ve kırık hava türkülerindeki ustalığıyla tanınıyordu. Muharrem Ertaş gibi büyük ustaların çırağı olma onuruna sahip olan Çekiç Ali, kendi imkânlarıyla müziğini geliştirmiş ve geniş kitlelere adını duyurmuştur. Repertuarı büyük ölçüde anonim ağıt ve türkülerden oluşsa da, yöreye özgü birçok esere kendi yorumunu katmıştır.
Çekiç Ali'nin müziğindeki yenilikçi yönleri de dikkat çekicidir. Bağlamada karar perdesini "re" eksenine taşıması ve kendine has "ters telleme" tekniğiyle sazını kendi ses aralığına göre akort etmesi, yöre müzik kültürüne getirdiği önemli katkılardan bazılarıdır. Geniş ses oktavı sayesinde en tiz perdelerde bile eser icra edebilmesi, onun lirik tenor özelliğini de ortaya koyuyordu.
Unutulmaz Eserleri ve Müzik Mirası
Çekiç Ali'nin pek çok 45'lik plak ve kaseti bulunuyor. Kayıt altına aldığı ve yorumladığı eserler arasında "Acem Kızı", "Aziziye" gibi yörenin karakteristik ezgileri olduğu kadar, birçok oyun türküsü ve oyun havası da yer almaktaydı. TRT Türk Halk Müziği repertuvarına kazandırdığı eserler, onun Anadolu müziğindeki derin izlerini gösteriyor.
Zamansız Kaybı ve Ardından Gelenler
Çekiç Ali, 13 Eylül 1973 tarihinde, henüz 40-41 yaşlarındayken hayata gözlerini yumdu. Ankara Yüksek İhtisas Hastanesi'nde geçirdiği kalp ameliyatından yaklaşık iki ay sonra yaşadığı beyin felci, Türk Halk Müziği'ni büyük bir ustadan mahrum bıraktı. Ancak Çekiç Ali'nin müziği, özellikle oğlu Aydın Çekiç aracılığıyla günümüze kadar taşındı. Aydın Çekiç, babasının çizgisini başarıyla sürdürerek Kırşehir yöresi türkü ve havalarının günümüzdeki önemli icracılarından biri haline geldi.
