Kırşehir’in merkezinde yer alan Cacabey Camii gerek mimarisiyle gerek tarihiyle ilgi çekmektedir. Kırşehir’deki en önemli tarihi yapılardan biri olan Cacabey Medresesi dönemin Kırşehir Valisi olan Nureddin Cibril bin Cacabey tarafından matematik, fen ve astronomi eğitimi verilen bir medrese olarak 1272 yılında yaptırıldı. Doğu-batı yönünde uzanan kareye yakın dikdörtgen bir plana sahip olan Cacabey Gökbilim Medresesi’nin, kapalı bir avlusu bulunmaktadır. Sekiz adet öğrenci odası bulunmaktadır.
Astronomi ve Kültürel Mirasın Buluşma Noktası
Medresenin inşaatı tamamlanmadan düzenlendiği düşünülen Moğolca vakfiyesi, 13. yüzyıl Anadolu’sunda bilinen tek örnektir. Çift renkli taç kapısı, Anadolu Selçuklu süsleme sanatının en güzel örneklerinden biridir ve üzerinde Arapça bir kitabe bulunmaktadır. Ayrıca taç kapının üzerinde Kur’an-ı Kerim’den ayetler de bulunmaktadır. Taç kapının yanında bulunan türbe penceresinde ince işçilikli süslemeler dikkat çekmektedir. Kendine has mimarisi ile dikkat çeken medrese, astronomi eğitimi veren ilk merkezlerden biri ve belki de en önemlisidir. Medresenin dış cephesinde, üç ayrı yerde bulunan sütunlar, bir roketin ateşleme ve fırlatma hâlini gösterir şekilde yapıldığı düşünülmektedir.
Yapının güneybatı cephesinde yer alan 21 metre yüksekliğindeki gözlem kulesi bulunmaktadır. 19. yüzyıla ait seyahatnamelerde harabe halinde olduğu belirtilen medresenin, 1907 tarihli Ankara Vilayeti Salnamesine göre, kısmen camiye dönüştürüldüğü anlaşılmaktadır. Cacabey’in türbesinin de bulunduğu medrese, günümüzde cami olarak kullanılmaktadır. Cacabey Camisi halk arasında minaresindeki çiniler nedeniyle “cıncıklı” cami olarak da anılmaktadır.
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde Öne Çıkıyor
Cacabey Medresesi, 2014 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne “Anadolu Selçuklu Medreseleri” başlığı altında dahil edilerek uluslararası ölçekte tanınırlık kazandı. Kültürel ve bilimsel mirasıyla dikkat çeken bu önemli yapı, hem tarih tutkunları hem de astronomi meraklıları için eşsiz bir ziyaret noktası olmaya devam ediyor.
